Diğer herhangi bir iş gibi, bir muhasebecinin de uyulması gereken ilkeleri vardır. Dahası, muhasebe, işlemlerin kaydedilmesi ve finansal raporların hazırlanması sürecini içerdiği için. Rapor doğru olmalıdır çünkü belirli tarafların kararlarını alırken dikkate alınacaktır.
Muhasebede, muhasebe sürecinin yürütülmesinde referans haline gelen 10 temel ilke vardır. Dünyada, bu ilkeler, dünyada geçerli olan kuralları ve politikaları belirleyen organ olan Dünya Muhasebe Birliği (IAI) tarafından yönetilmektedir. İşte söz konusu 10 temel ilke.
1. Ekonomik Kuruluşların İlkeleri
Ekonomik kuruluşlar ilkesi veya varlık birliği ilkesi, bir ticari işletme kavramı olarak bir anlama sahiptir. Diğer bir deyişle, muhasebe, şirketin tek başına duran ve diğer ekonomik varlıklardan, hatta sahibinin kişisinden bile ayrı olan ekonomik bir varlık olduğunu kabul eder. Bu nedenle muhasebe, şirketin hem varlıkları hem de yükümlülükleri olmak üzere kayıtlı tüm işlemleri şirket sahiplerinin kişisel varlıklarından ayırır ve farklılaştırır.
(Ayrıca şunu okuyun: Muhasebe ve Nesnelerini ve Süreçlerini Anlama)
2. Hesap Dönemi Esasları
Dönem ilkesi olarak da adlandırılan bu ilke, bir şirketin belirli bir süre ile sınırlı olan değerlendirme ve finansal raporlamasını ifade eder. Örneğin, şirket 1 Ocak - 31 Aralık hesap dönemine göre faaliyet göstermektedir.
3. Tarihsel Maliyetler İlkesi
Bu ilke, elde edilen her mal ve hizmetin, oluşan maliyetlere göre kayıt altına alınmasını gerektirir. Bu, satın alma işlemi gerçekleşse bile bir pazarlık süreci gerçekleşse bile anlaşma fiyatının kaydedildiği anlamına gelir.
4. Para Birimlerinin İlkeleri
Para Birimi ilkesi, kayıt işlemlerinin yalnızca para birimi cinsinden ifade edilebileceği ve diğer konuları içermediği anlamına gelir. Bu, muhasebecilerin yalnızca para birimleriyle ölçülebilen şeyleri kaydettiği anlamına gelir.
5. İş Sürekliliği İlkeleri
Bu ilke, bu varsayımı geçersiz kılacak olaylar meydana gelmedikçe, bir ekonomik veya ticari işletmenin fesih veya fesih olmaksızın faaliyet göstermeye veya hayatta kalmaya devam edeceğini varsayar.
6. Tam Açıklama İlkeleri
Tam Açıklama İlkesi, finansal tabloların herhangi bir örtbas olmaksızın eksiksiz bilgi sunması gerektiği anlamına gelir. Raporda yer alamayacak bilgiler varsa ek veya dipnot şeklinde ek bilgi verilmesi gerekir.
7. Gelir Tahakkuku İlkeleri
Finansal tablolar, satış işleminden elde edilen varlıklarla ölçülebilen, büyük veya küçük, tutar veya nominal değer hakkında kesinlik olduktan sonra geliri rapor etmek zorundadır.
8. Uzlaşma İlkesi
Eşleştirme ilkesi, alınan gelirle eşleşen maliyetleri ifade eder. Amaç, her dönemde net gelirin büyüklüğünü belirlemektir. Bu ilke, gelirin belirlenmesine bağlıdır. Gelir tahakkuku gecikirse, ücret almak da mümkün olmayacaktır.
(Ayrıca şunu okuyun: Muhasebe Bilgilerinin Kullanıcısı Kime Denir?)
9. Tutarlılık İlkesi
Tutarlılık İlkesi, finansal raporların tutarlı bir şekilde sabitlenmesini ve derlenmesini gerektiren, yani yöntemlerinde veya prosedürlerinde değişmemeleri anlamına gelen bir muhasebe ilkesidir. Amaç, finansal raporların önceki dönemlerdeki finansal raporlarla karşılaştırılabilmesidir.
10. Önemlilik İlkesi
Muhasebe ilkeleri tüm kuralları tek tip hale getirmeyi amaçlasa da, hepsi muhasebeciler tarafından uygulanmaz. Bu nedenle, maddi ve manevi bilgi ifşası sıklıkla gerçekleşir. Ancak, bunların tümü, finansal tablo kullanıcılarına öncelik veren muhasebe alanına uygun olarak uygulanmalıdır.
